Zachorowanie na żółtaczkę jest objawem występującym prawie u 90 proc. chorych na raka trzustki. Może być ona spowodowana uciskiem dróg żółciowych przez guz (przede wszystkim głowy trzustki lub brodawki Vatera) lub przez powiększone węzły chłonne i utrudnienie odpływu żółci z wątroby do jelita, a także uszkodzenie wątroby Mam na imię Kasia i mam 24 lata. Pół roku temu na szyi wyszły mi dwa węzły chłonne. Były położone koło siebie, wielkości wiśni. Po dwóch antybiotykach zmalały. Miałam robioną morfologie z rozmazem na toxoplazme. Wszystkie badania ok. Zapisałam się do hematologa. Po pół roku dostałam się na wizytę. W ocenie węzłów chłonnych znaczenie ma ich umiejscowienie, liczba, bolesność, konsystencja, a także stan skóry, która znajduje się bezpośrednio ponad nimi.Węzły chłonne występują pojedynczo lub w skupiskach, najwięcej ich na szyi, w dołach nadobojczykowych, pachwinach, pod pachami, żuchwą i pod. Węzły chłonne pachwinowe – funkcje i umiejscowienie. Węzły chłonne Węzły chłonne mają kształt fasoli o długości od 1 do 25 milimetrów. Jako część układu limfatycznego są rozproszone po całym ciele. Pojedynczo lub w większych skupiskach występują m.in. na szyi, w pachwinach, pod pachami oraz kolanami, w żuchwie itd. Tłumaczenie hasła "węzły chłonne" na hiszpański. nódulos linfáticos, conducto toráxico, condúctos linfáticos to najczęstsze tłumaczenia "węzły chłonne" na hiszpański. Przykładowe przetłumaczone zdanie: Zaczęło się od żołądka i przerzuciło na węzły chłonne. ↔ Empezó en el estómago y se propagó a los nódulos Węzły chłonne występują pojedynczo lub w skupiskach, najwięcej ich na szyi, w dołach nadobojczykowych, pachwinach, pod pachami, żuchwą i pod kolanami. Niektóre węzły chłonne znajdują się płytko pod skórą (na szyi, pod pachami, w pachwinach), inne w okolicy narządów wewnętrznych (w brzuchu, klatce piersiowej). fRZZ. Witam, mój synek ma 4 latka i od jakiegoś czasu zauważyłam u niego pewne gulki na szyi, po zbadaniu przez lekarza rodzinnego okazało się, że dziecko ma powiększone węzły chłonne na karku i w pachwinach też pojawiły się 2 guzki. Do tego dziecko w połowie stycznia, miało pęknięcie stawu skokowego prawej nogi(tak się wydawało lekarzowi-chirurgowi).Bo po ściągnięciu gipsu, okazało się, że ta kość wcale nie była pęknięta, tylko było to zwapnienie, ponoć odkłada się w kościach wapno. Dla porównania było zrobione zdjęcia obu stóp, i na obu jest to samo. I stąd moje pytanie, czy te odkładanie się wapna w nóżkach ma coś wspólnego z węzłami chłonnymi? Dostaliśmy skierowanie na badania, i oto dziecka wyniki; Leukocyty 17,6 tys 5,5 - 15,5 H Erytrocyty 4,8 mln 3,9 - 5,0 hemoglobina 13,4 g/dl 11 - 13,8 hematokryt 39 % 32 - 40 MCV 81 fl 72 - 87 MCH 28 pg 26 - 30 MCHC 34,2 g/dl 32,2 - 36,2 Płytki krwi 289 tys 210 - 490 RDW-CV 16,2% 11,6 - 14,8 H PDW 17,2 fl MPV 8,2 fl PCT 0,2% Neutrofile 5,29 tyś 1,50-7,00 Limfocyty 10,80 tys 2,50-8,50 H Monocyty 1,11 tys 0,20-1,30 Eozynofile 0,27 tys 0,10-1,20 Bazofile 0,1 tys 0,0- 0,2 Neutrofile 30,1 % 25- 60,0 Limfocyty 61,4 % 25,0-50,0 H Monocyty 6,3 % 1,0- 6,0 H Eozynofile 1,6 % 1,0- 5,0 Bazofile 0,6 % 0,0- 2,0 OB 6 mm/h 2- 15 Glukoza 80,07 mg/dl 60,0- 100,00 ALT 38 U/L 45 Sód 141 mmol/l 136-146 Potas 4,60 mmol/l 3,50 - 5,10 CPR 0,17 mg/l 0,00- 5,00 RF 2,24 IU/ml 14,00 ASO 29 IU/ml 200 dzieci; 0- 150 IU/ml TSH 1,360 IU/ml 0,400 - 4,000 Rozmas krwi met. Schilinga Pałka 1 % 3 - 6 L Neutrofile 35 % 25 - 60 Eozynofile 1 % 1 - 5 Limfocyty 61 % 25 - 50 H Monocyty 2 % 1- 6 z góry dziękuję za odpowiedz, pozdrawiam napisał/a: Timodil 2009-09-24 19:18 Witam, jestem tu nowy. Od jakiegoś miesiące zauważyłem u siebie 2 zgrubienia po obu stronach szyi. Zrobiłem sobie badania krwi (morfologie, opad i wymaz) wszystko w jak najlepszym porządku, po czym udałem się do lekarza pierwszego kontaktu. Usłyszałem że są to węzły chłonne, ale już uległy zwłóknieniu i żebym je obserwował. Od tej wizyty minęły 3 tygodnie, nic się nie zmieniło. Jednak martwi mnie to co wy o tym sądzicie?? Z góry dziękuję za odpowiedź. Dodam jeszcze że jestem alergikiem oraz często przechodzę zapalenie uszu. napisał/a: djfafa 2009-09-24 20:22 Zrób USG jak faktycznie są zwłókniałe-nie masz powodu do niepokoju! napisał/a: Timodil 2009-09-24 20:41 djfafa napisal(a):Zrób USG jak faktycznie są zwłókniałe-nie masz powodu do niepokoju! Poproszę o skierowanie przy następnej wizycie, dzięki za odpowiedź. Lekarz mi powiedział żeby USG zrobić jakby się powiększyły ale narazie wszystko jest w takim samym stanie. napisał/a: 19latek 2009-09-28 12:17 Witam. Ja mam takie małe wezly w 3 miejscach na szyi, od polroku sie nie powiekszyly, lekarz powiedzial, ze sa to jakies zwloknienia. Jak pytalem o skierowanie na usg szyi- to powiedzial po co i ze albo on jest glupi i sie nie zna na medycynie, albo cos ja wymyslam. napisał/a: djfafa 2009-09-28 12:43 19latek napisal(a):Witam. Ja mam takie małe wezly w 3 miejscach na szyi, od polroku sie nie powiekszyly, lekarz powiedzial, ze sa to jakies zwloknienia. Jak pytalem o skierowanie na usg szyi- to powiedzial po co i ze albo on jest glupi i sie nie zna na medycynie, albo cos ja wymyslam. Bo za USG trzeba płacić i tu leży "problem". napisał/a: 19latek 2009-09-28 12:56 Ale jeśli owe kulki sie nie powiekszaja od pol roku i sa wielkosci kilku milimetrow, to chyba nic powaznego?? A poza tym za skierowanie na badania sie przeciez nie placi. napisał/a: djfafa 2009-09-28 13:14 19latek napisal(a):Ale jeśli owe kulki sie nie powiekszaja od pol roku i sa wielkosci kilku milimetrow, to chyba nic powaznego?? A poza tym za skierowanie na badania sie przeciez nie placi. Jak się nie powiększają od pół roku to np. ziarnicę można wykluczyć, co nie zmienia faktu, że zawsze warto potwierdzić diagnozę o zwłóknieniu. Za badanie z jego skierowania oczywiście płaci on (jego przychodnia). napisał/a: Timodil 2009-10-05 16:59 Witam ponownie. Dostałem od lekarza rodzinnego skierowanie na prześwietlenie klatki piersiowej i usg brzucha. Sam prywatnie w szpitalu zrobiłem USG węzłów szyjnych. Prześwietlenie nie wykazało jakikolwiek zmian :), natomiast opis usg węzłów: "Pojedyńczy węzeł chłonny 1 cm po stronie prawej. Pozostałe węzły chłonne szyjne niepowiększone- do 8mm." Dodatkowo radiolog powiedział mi że węzły te nie tworzą pakietów i nie wyglądają na zmiany nowotworowe. Na usg brzucha mam termin dopiero na 20 października. Wiec chyba wszystko jest ok? napisał/a: djfafa 2009-10-06 07:26 Timodil napisal(a):Witam ponownie. Dostałem od lekarza rodzinnego skierowanie na prześwietlenie klatki piersiowej i usg brzucha. Sam prywatnie w szpitalu zrobiłem USG węzłów szyjnych. Prześwietlenie nie wykazało jakikolwiek zmian :), natomiast opis usg węzłów: "Pojedyńczy węzeł chłonny 1 cm po stronie prawej. Pozostałe węzły chłonne szyjne niepowiększone- do 8mm." Dodatkowo radiolog powiedział mi że węzły te nie tworzą pakietów i nie wyglądają na zmiany nowotworowe. Na usg brzucha mam termin dopiero na 20 października. Wiec chyba wszystko jest ok? Tylko jeden? A pisałeś że masz więcej. Skonsultuj to z lekarzem, ale na 99% powie Ci że wszystko jest ok. ps. Dobrze ze zrobiłeś badania. napisał/a: Timodil 2009-10-06 08:08 djfafa napisal(a):Timodil napisal(a):Witam ponownie. Dostałem od lekarza rodzinnego skierowanie na prześwietlenie klatki piersiowej i usg brzucha. Sam prywatnie w szpitalu zrobiłem USG węzłów szyjnych. Prześwietlenie nie wykazało jakikolwiek zmian :), natomiast opis usg węzłów: "Pojedyńczy węzeł chłonny 1 cm po stronie prawej. Pozostałe węzły chłonne szyjne niepowiększone- do 8mm." Dodatkowo radiolog powiedział mi że węzły te nie tworzą pakietów i nie wyglądają na zmiany nowotworowe. Na usg brzucha mam termin dopiero na 20 października. Wiec chyba wszystko jest ok? Tylko jeden? A pisałeś że masz więcej. Skonsultuj to z lekarzem, ale na 99% powie Ci że wszystko jest ok. ps. Dobrze ze zrobiłeś badania. Tak tylko jeden, tamte też są trochę wyczuwalne ale po sprawdzeniu okazało się że nie mają one więcej niż 6-8 mm. napisał/a: djfafa 2009-10-06 08:45 Jak nie powiedział radiolog że są reaktywne czyli odczynowe to nie masz powodu do niepokoju. Ale jak wyżej napisałem, zawsze trzeba skonsultować do z lekarzem w gabinecie. Pozdr. napisał/a: Timodil 2009-10-06 09:00 djfafa napisal(a):Jak nie powiedział radiolog że są reaktywne czyli odczynowe to nie masz powodu do niepokoju. Ale jak wyżej napisałem, zawsze trzeba skonsultować do z lekarzem w gabinecie. Pozdr. Nic takiego nie mówił, tylko to co napisałem 2 posty wyżej. Lekarzowi pokaże wyniki w piątek moja mama bo pracuje w szpitalu, a do swojego pójdę dopiero 20 października jak zrobię USG brzucha. Powiększenie węzłów chłonnych nie zawsze jest oznaką zwykłej infekcji. Dowiedz się, w jakich przypadkach może dojść do ich powiększenia. spis treści 1. Węzły chłonne - charakterystyka 2. Powiększony węzeł chłonny - infekcje 3. Powiększony węzeł chłonny - choroby autoimmunologiczne 4. Powiększony węzeł chłonny - stosowanie leków 5. Powiększony węzeł chłonny - inne choroby rozwiń 1. Węzły chłonne - charakterystyka Węzły chłonne są elementem układu chłonnego, którego zadaniem jest ochrona organizmu przed chorobami i utrzymanie płynów ustrojowych w równowadze. Węzły chłonne mają 1-25 milimetrów długości i występują pojedynczo lub w skupiskach. Ulokowane są na całym ciele, a największa ich ilość znajduje się na szyi, w pachwinach, w dołach nadobojczykowych, pod pachami i pod kolanami. Zobacz film: "#dziejesienazywo: Czy warto wykonywać badania profilaktyczne?" Największe węzły to węzły pachwowe, podżuchwowe, przyuszne i pachwinowe. Niektóre z nich są umieszczone niedaleko pod powierzchnią skóry, a inne w otoczeniu brzucha, klatki piersiowej. Wszystkie węzły łączą się ze sobą siecią naczyń limfatycznych, a ich rozmieszczenie przypomina gęstą siatkę. Wspomnianymi naczyniami jest transportowana limfa. Kiedy dochodzi do zainfekowania organizmu, zwiększa się przepływ krwi przez zajęte więzły, co doprowadza do ich powiększenia (limfadenopatia). W tym czasie komórki układu odpornościowego (limfocyty i makrofagi) mnożą się, aby zwalczać czynniki chorobotwórcze. Istnieje także inna przyczyna powodująca obrzęk węzłów chłonnych, a mianowicie nowotwór – chłoniak. Nieprawidłowe namnażanie się komórek układu limfatycznego jest w tym przypadku odpowiedzialne za powiększenie węzłów chłonnych. W przypadku chłoniaka, może dojść również do nacieków na narządach i wtedy obejmuje on tkanki płuc, śledzionę, skórę, ściany układu pokarmowego. 2. Powiększony węzeł chłonny - infekcje Powiększony węzeł chłonny może występić, gdy zachorowujemy na różnego typu infekcje. Są to infekcje wirusowe ( np. ospa wietrzna, różyczka, WZW), infekcje bakteryjne (salmonella, kiła, gruźlica, angina), infekcje grzybicze (np. choroba Darlinga), infekcje pierwotniakowie (pełzakowica, toksoplazmowa, malaria), oraz infekcje pasożytnicze ( np. wszawica). Powiększony węzeł chłonny może być wynikiem różnego typu infekcji (123rf) 3. Powiększony węzeł chłonny - choroby autoimmunologiczne Powiększony węzeł chłonny może także wystąpić u osób, cierpiących na choroby autoimmunologiczne. We wszystkich chorobach oprócz choroby Kawasaki, obrzęk występuje pod pachami. W przypadku tej dolegliwości, powiększeniu ulegają węzły chłonne szyi. 4. Powiększony węzeł chłonny - stosowanie leków Obrzęk węzłów chłonnych może zostać spowodowany zażyciem niektórych leków. Taka niepożądana reakcja może wystąpić u osób, które zażyły środki przeciwpadaczkowe, antybiotyki z grupy sulfonamidów, oraz leki zażywane w czasie terapii dny moczanowej. Taka dolegliwość może powstać na skutek zażycia karbamazepiny, dapsonu, izoniazydu, trimetropimu, soli złota. 5. Powiększony węzeł chłonny - inne choroby Powiększony węzeł chłonny może wskazywać na choroby spichrzeniowe ( np. sakozoidoza, choroba Nimanna-Picka) i w tym wypadku powiększeniu ulegają węzły pod pachami, a dodatkowo może dojść do powiększenia wątroby lub śledziony. Histiocytoza jest kolejną chorobą, która może wywołać powiększenie węzła chłonnego. Polega ona na nadmiernym wytworzeniu komórek układu odpornościowego, a następnie na zajęciu tkanek i narządów, co doprowadza do ich niewydolności lub uszkodzeń. Oprócz obrzęku węzłów, chory doświadcza przedwczesnego wypadania zębów, powiększenia wątroby lub śledziony oraz może dojść do pojawienia się na skórze tułowia wysypki. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Powiększone węzły to sygnał ostrzegawczy, który wysyła nasze ciało. Gdy zauważymy ten objaw, powinniśmy zdać sobie sprawę, że nasz układ odpornościowy broni się przed atakiem patogenów. Co oznaczają powiększone węzły u dziecka, a co u osób dorosłych i kiedy warto skonsultować się z lekarzem? Artykuł jest częścią akcji "Pomyśl o sobie – sprawdzamy zdrowie Polaków w pandemii". Wypełnij TEST i dowiedz się, czego tak naprawdę potrzebuje twój organizm. spis treści 1. Charakterystyka węzłów chłonnych 2. Funkcje węzłów chłonnych 3. Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych Powiększone węzły chłonne u dzieci Powiększone węzły chłonne u dorosłych 4. Diagnostyka i leczenie powiększonych węzłów chłonnych rozwiń Zobacz film: "Witamina D zmniejsza ryzyko zachorowania na raka" 1. Charakterystyka węzłów chłonnych Węzły chłonne stanowią część układu limfatycznego, mogą występować pojedynczo lub w grupach. Są zlokalizowane na szyi, pod żuchwą, w pachwinach i pod pachami. Znajdują się również w klatce piersiowej, okolicach łokci i pod kolanami. Węzły chłonne otacza torebka łącznotkankowa, pod którą znajduje się zatoka brzeżna. Składają się z części wypukłej oraz wklęsłej, czyli tzw. wnęki. Mają kształt fasoli o długości 1-25 milimetrów. 2. Funkcje węzłów chłonnych Węzły chłonne należą do układu limfatycznego, który zabezpiecza organizm przed zakażeniami i reguluje poziom płynów ustrojowych. Znajdują się w nich komórki plazmatyczne, limfocyty, makrofagi oraz komórki APC, które są bardzo ważne w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego. Najważniejszym zadaniem węzłów chłonnych jest filtracja limfy i substancji toksycznych spływających z innych części ciała oraz produkcja przeciwciał. Oczyszczają chłonkę z wirusów, bakterii, grzybów oraz komórek nowotworowych. - Węzły chłonne są nie tylko naturalnymi filtrami naszej krwi i limfy, to także miejsce indukcji i rozwoju odpowiedzi odpornościowej ze względu na ogromne bogactwo komórek immunologicznie kompetentnych. Są to komórki bezpośrednio zaangażowane w reakcje obronne. Wszystko co znajduje się we krwi i później przechodzi do limfy, trafia do węzłów chłonnych i tam podlega ocenie pod kątem konieczności wzbudzenia odpowiedzi immunologicznej. Decyduje o tym "obcość" wirusów, bakterii, ale także zmienionych własnych komórek ulegających przekształceniu w komórki nowotworowe - mówi prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, immunolog i wirusolog. - Konsekwencją rozpoznania tych obcych struktur jest masowe namnażanie komórek odpornościowych – limfocytów – w specjalnych miejscach węzła chłonnego zwanych centrami namnażania. To ma swoje następstwa – węzły ulegają powiększeniu. Towarzyszą temu także objawy ogólne jak osłabienie i wzrost temperatury. Wszystkie te zmiany są znakiem, że w organizmie toczy się walka z intruzem - wyjaśnia ekspertka. 3. Przyczyny powiększonych węzłów chłonnych Wszelkie nieprawidłowości w obrębie węzłów chłonnych określa się mianem limfadenopatii. W jej wyniku może pojawić się wyraźne powiększenie tkanek oraz ich bolesność. Powiększone węzły chłonne mogą być miejscowe lub uogólnione. - Powiększenie węzłów chłonnych jest naturalną reakcją układu odpornościowego na różnego rodzaju obce białka. W pojęciu obce białka mieszczą się zarówno czynniki infekcyjne, czyli bakterie i wirusy, jak i nieinfekcyjne, np. pojawiające się komórki nowotworowe, szczególnie w momencie rozwoju nowotworu i jego przerzutowania - tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska. Miejscowe powiększenie węzłów chłonnych może być wywołane przez: bakteryjne zapalenie odogniskowe, któremu często towarzyszy zapalenie naczyń limfatycznych między ogniskiem zakażenia (czyrak, owrzodzenie) a powiększonym węzłem (węzłami), swoiste zapalenie gruźlicze, swoiste zapalenie promienicze, przerzut nowotworowy (ognisko wtórne) z ogniska pierwotnego, początkowe stadium (jeszcze przed uogólnieniem procesu) pierwotnego rozrostu nowotworowego w miejscowych węzłach chłonnych. Powiększone węzły chłonne są objawem przeziębienia ale też wielu innych poważniejszych schorzeń (Shutterstock) Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych występuje: przy stanach odczynowych – w chorobach wirusowych, bakteryjnych, pierwotniakowych, grzybiczych, robaczycach, przy odczynach poszczepiennych - najczęściej pojawia się po szczepionkach na różyczkę, odrę, gruźlicę czy ospę, w chorobach układowych – autoimmunologicznych, alergicznych, spichrzeniowych i metabolicznych, w chorobach nowotworowych, w innych chorobach – jak sarkoidoza, histiocytoza, zespół Kawasaki, przewlekła choroba ziarniniakowa. Warto wiedzieć, że powiększenie węzłów chłonnych pod pachami może być reakcją na leki lub szczepienie. - Może się to zdarzyć, jeśli np. antygen szczepionkowy albo białko, które powstanie pod wpływem dostarczonego w szczepionce mRNA, zostanie rozpoznane przez specjalne komórki znajdujące się w naszej skórze, tzw. komórki dendrytyczne. Zasadniczą ich rolą jest przechwycenie obcego białka, niezależnie, czy to będzie wirus, bakteria, czy antygen szczepionkowy, czy też białko kolca S i dostarczenie go do węzła chłonnego. Tam komórki dendrytyczne pokazują komórkom immunologicznym (limfocytom), że pojawił się "obcy" w organizmie i trzeba zareagować - mówi prof. Szuster-Ciesielska. Wirusolog wyjaśnia, że to zapoczątkowuje reakcję odpornościową w węźle chłonnym, ze wszystkimi tego konsekwencjami. - Dlatego czasami zdarza się, że po szczepieniu powiększają się węzły pachowe, jeśli np. szczepionka została podana w lewe ramię, to powiększa się lewy węzeł pachowy, ponieważ właśnie tutaj zainicjowana została reakcja na białko szczepionkowe. Komórki immunologiczne nie rozróżniają, czy jest to patogen infekcyjny, jak wirus, czy bakteria, czy to jest białko szczepionkowe, dla nich każde z nich jest obce - podkreśla profesor. Węzły chłonne mogą także ulec powiększeniu samoistnie, bez wyraźnej przyczyny. Dzieje się tak przy mutacjach zachodzących w węzłach chłonnych, których przyczyną są nowotwory, tzw. chłoniaki. Powiększenie węzłów chłonnych przy chorobach (np. infekcjach bakteryjnych czy wirusowych) jest procesem naturalnym. - Węzły chłonne powiększają się dość szybko, ale odpowiedź immunologiczna nie wycisza się tak od razu. Układ odpornościowy został pobudzony i cały czas jest w gotowości, czeka na sygnał, kiedy będzie mógł zostać wytłumiony, dlatego węzły chłonne powracają do swojej pierwotnej wielkości dopiero po dłuższym czasie, po ok. 2 tygodniach - wyjaśnia immunolog. Niepokój powinny budzić powiększone węzły chłonne w obrębie klatki piersiowej, zwłaszcza u dzieci i młodzieży, a także u osób w podeszłym wieku. U osób starszych powiększone węzły chłonne mogą bowiem oznaczać rozwój zmian nowotworowych w organizmie. Powiększonych węzłów chłonnych nie można bagatelizować. Zawsze należy je skonsultować z lekarzem. - Oczywiście są pewne choroby infekcyjne, dla których powiększenie węzłów chłonnych jest bardzo charakterystyczne, np. różyczka. Węzły chłonne mogą się powiększać również z bardziej prozaicznych powodów, jak np. problemy z zębami, próchnica. W każdej sytuacji, kiedy węzeł chłonny ulega powiększeniu, należy zdiagnozować przyczynę tego stanu rzeczy - podkreśla prof. Szuster-Ciesielska. Powiększone węzły chłonne to znak ostrzegawczy, który wysyła nam organizm Powiększone węzły chłonne u dzieci Powiększone węzły chłonne u dzieci występują zwykle wraz z sezonowymi infekcjami, np. przeziębieniem. U małych dzieci przebieg infekcji może być nieco cięższy (jest to związane z brakiem wcześniejszego kontaktu z patogenami). W takiej sytuacji niezbędne jest zastosowanie farmakoterapii. Wśród najczęstszych przyczyn powiększenia węzłów chłonnych u dzieci specjaliści wymieniają: infekcje bakteryjne, infekcje wirusowe, infekcje grzybicze, świnkę, zapalenie ucha środkowego, ospę, odrę, różyczkę, reakcję poszczepienną, nieleczone zęby mleczne. W przypadku wystąpienia objawów chorobowych warto udać się z dzieckiem na wizytę lekarską. U dwudziestu procent młodych pacjentów przyczyna powiększonych węzłów chłonnych jest zgoła inna. Okazuje się, że problem może być związany z występowaniem białaczki lub chłoniaka. Powiększone węzły chłonne u dorosłych Powiększone węzły chłonne u dorosłych występują znacznie rzadziej niż u dzieci. Dorośli pacjenci są bardziej odporni na działanie patogenów, bakterii czy wirusów. Wśród najczęstszych przyczyn powiększenia węzłów chłonnych u osób pełnoletnich lekarze wymieniają: nadwrażliwość na leki, cytomegalię, wirusowe zapalenie wątroby, czyraki, anginę, gruźlicę, chorobę kociego pazura, kiłę, próchnicę, wszawicę, toksoplazmozę, wszy, chorobę nowotworową narządów krwiotwórczych, np. białaczkę, szpiczaka, pałeczkę Salmonelii, chorobę Darlinga, chorobę Gilchrista, reakcję na przyjętą szczepionkę, chłoniaka. Nagłe zgrubienie na szyi, pod pachą czy w łokciu lepiej skonsultować z lekarzem. Ponadto, kobiety powinny regularnie badać okolice pach, ponieważ w tym miejscu często rozwijają się nowotwory. 4. Diagnostyka i leczenie powiększonych węzłów chłonnych Węzły chłonne mają zaledwie kilka milimetrów średnicy, jeśli zwiększą się do 1-1,5 centymetra można mówić o ich powiększeniu. W takiej sytuacji węzły chłonne mogą być miękkie, sprężyste i ruchome. Często bolą w trakcie dotyku, a skóra jest cieplejsza i zaczerwieniona. W zdecydowanej większości nie stanowi to powodu do niepokoju, ponieważ powodem są infekcje lub stan zapalny. W jaki sposób pacjent może sprawdzić, czy jego węzły są powiększone? Istnieją różne sposoby. Można zrobić to palpacyjnie lub przy użyciu tomografii. Część węzłów chłonnych, tzw. obwodowych, można zbadać palpacyjnie (karkowe, podżuchwowe, nadobojczykowe, szyjne, pachowe, łokciowe, pachwinowe i inne), część, tzw. głębokich, tylko za pomocą specjalistycznych badań (np. tomografii komputerowej). Węzły chłonne mogą stać się jednak większe (powyżej 2 centymetrów), niebolesne, twarde, zbite i nieruchome. W takiej sytuacji niepokojące zmiany w tym obrębie powinniśmy zgłosić lekarzowi. Jeżeli powiększone są węzły chłonne szyi, tworząc guzkowate skupiska, może to stanowić sygnał rozwoju choroby Hodgkina (ziarnicy złośliwej). Choroba jest niezwykle niebezpieczna dla życia. Lekarz podejrzewający wystąpienie nowotworu u pacjenta kieruje go na badanie USG, tomografię, zleca także morfologię oraz badanie histopatologiczne. Pacjent powinien poinformować lekarza nie tylko o wyżej wymienionych objawach, ale również o innych występujących symptomach takich jak złe samopoczucie, gorączka itd. Jeżeli zaś przyczyną powiększonych węzłów chłonnych jest infekcja bakteryjna, lekarz przepisuje pacjentowi antybiotyk. W infekcji wirusowej nie stosuje się antybiotyków. O poważnych chorobach świadczą powiększone węzły chłonne pod kolanami oraz w tzw. dole łokciowym. Powiększenie węzłów chłonnych w tych miejscach może świadczyć o postępującej białaczce bądź ziarnicy. W takim przypadku lekarz zleca przeprowadzenie badania krwi, OB, USG oraz RTG. Węzły chłonne mogą być powiększone u osób, które zakaziły się chorobą odzwierzęcą. Dlatego, gdy zgłosimy się do lekarza, przeprowadza on szczegółowy wywiad. Nie powinniśmy być zdziwieni, gdy zapyta nas o kontakty ze zwierzętami. Chłoniaki wykryte we wczesnym etapie rozwoju poddają się całkowitemu wyleczeniu. Nie możemy lekceważyć powiększonych węzłów chłonnych ani tym bardziej podejmować się samodzielnego ich leczenia. Czasami konieczne jest przeprowadzenie zabiegów, na przykład laryngologicznych, w zależności od źródła zakażenia. W przypadku chorób nowotworowych i ich przerzutów zwykle konieczne jest wykonanie biopsji i badania histopatologicznego, które umożliwia określenie rodzaju zmian. Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez Rekomendowane przez naszych ekspertów Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Chłoniaki to nowotwory złośliwe wywodzące się z białych krwinek. Objawy chłoniaków bywają niespecyficzne: mogą nimi być np. uczucie zmęczenia, nocne poty czy niewyjaśniony spadek masy ciała. Jeżeli dochodzi do tego powiększenie węzłów chłonnych, konieczne jest odwiedzenie lekarza – może to być spowodowane właśnie chłoniakiem. Jakie mogą być inne objawy chłoniaków i na czym polega leczenie tych schorzeń – dlaczego czasami lekarze odwlekają moment rozpoczęcia terapii u pacjenta z chłoniakiem? Spis treściChłoniaki - rodzajeChłoniaki - przyczynyChłoniaki - pierwsze objawy są niespecyficzneChłoniaki - objawy bardziej specyficzneChłoniaki - diagnostykaChłoniaki - stopień zaawansowania chorobyChłoniaki - leczenieChłoniaki - rokowania Chłoniak (ang. lymphoma) to choroba nowotworowa, której punktem wyjścia są komórki układu chłonnego, czyli białe krwinki. Schorzenia należące do tej grupy wywodzą się najczęściej z limfocytów B, rzadziej z limfocytów T oraz komórek cytotoksycznych (NK). Każdy chłoniak jest nowotworem złośliwym, jedne jednak z nich cechują się stosunkowo łagodnym przebiegiem, inne zaś są zdecydowanie bardziej agresywnymi chorobami. Chłoniaki nie są - przynajmniej w Polsce - wyjątkowo często występującymi nowotworami. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów, dotyczących 2010 roku, spośród wszystkich zachorowań na nowotwory, chłoniaki stanowiły po około 2,5% zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Jeżeli zaś chodzi o konkretne liczby, to łącznie w 2010 roku w Polsce zdiagnozowano ponad 3,5 tysiąca chłoniaków. W przypadku statystyk dotyczących całego świata, w 2012 roku chorobę należącą do tej grupy rozpoznano u ponad 560 tysięcy pacjentów, w tym samym czasie odnotowano ponad 300 tysięcy spowodowanych przez nie zgonów. Na chłoniaka może zachorować każdy - zarówno młody człowiek, jak i osoba w podeszłym wieku. Nie każdy jednak chory z chłoniakiem cierpi na tę samą chorobę - wyróżnia się bowiem wiele ich odmian. Poradnik Zdrowie: kiedy iść do onkologa? Chłoniaki - rodzaje Podstawowy podział wyróżnia dwa rodzaje chłoniaków: chłoniaka Hodgkina chłoniaki nie-Hodgkina (chłoniaki nieziarnicze) Chłoniak Hodgkina występuje przede wszystkim u ludzi młodych - szczyty zachorowań obserwowane są pomiędzy 20 a 40. rokiem życia oraz po 50. roku życia. Chłoniaki nieziarnicze występują z kolei głównie u starszych pacjentów, mających powyżej 60 lat (tutaj jednak istnieją pewne wyjątki - niektóre z ich typów częściej spotykane są u zdecydowanie młodszych pacjentów). Do grupy chłoniaków nie-Hodgkina zaliczanych jest bardzo dużo jednostek, różniącymi się zarówno tym, od jakich to dokładnie komórek się wywodzą, ale i tym, jaki jest przebieg tych schorzeń. Przykładowymi schorzeniami, zaliczanymi do tej grupy (według Światowej Organizacji Zdrowia), są: chłoniak nieziarniczy grudkowy białaczka włochatokomórkowa białaczka limfoblastyczna B-komórkowa chłoniak strefy brzeżnej chłoniak Burkitta anaplastyczny chłoniak wielkokomórkowy przewlekła białaczka limfocytowa szpiczak plazmocytowy (szpiczak mnogi, choroba Kahlera) ziarniniak grzybiasty makroglobulinemia Waldenströma chłoniak z obwodowych komórek T chłoniak z komórek płaszcza chłoniak rozlany z dużych komórek B Chłoniaki - przyczyny Chłoniaki - podobnie jak i inne nowotwory - rozwijają się wtedy, kiedy to dojdzie do niekontrolowanego namnażania się nieprawidłowych komórek. Wpływ na występowanie chłoniaków mają takie czynniki, jak narażenie na pestycydy i promieniowanie jonizujące niedobory odporności (wynikające czy to ze stosowania leków immunosupresyjnych, czy z zakażenia wirusem HIV) choroby autoimmunologiczne (np. reumatoidalne zapalenie stawów czy celiakia) obciążenia rodzinne (w przypadku, kiedy ktoś w rodzinie cierpiał na chłoniaka, ryzyko wystąpienia tej choroby u jego krewnych jest zwiększone) lokalizacja geograficzna (zaobserwowano, że np. najwięcej przypadków chłoniaka Hodgkina występuje w obrębie Stanów Zjednoczonych, Kanady i w północnej Europie, z kolei w Azji częstość występowania tej jednostki jest zdecydowanie niższa) status socjoekonomiczny (ludzie z wyższym statusem mają większe ryzyko wystąpienia chociażby chłoniaka Hodgkina) wcześniejsze przebycie chemioterapii z jakiegoś powodu (ryzyko chłoniaka jest zwiększone w szczególności wtedy, kiedy chemioterapia była połączona z radioterapią) infekcje (zarówno zakażenia bakteryjne, jak i wirusowe - szczególny związek odnotowuje się pomiędzy zakażeniem wirusem EBV a występowaniem chłoniaka Hodgkina). Chłoniaki - pierwsze objawy są niespecyficzne Chłoniaki doprowadzać mogą do pojawiania się objawów z dwóch różnych kategorii. Pierwszą z nich są niespecyficzne dolegliwości, które mogą być uznawane za objaw całkowicie innych schorzeń. Mowa tutaj o takich problemach, jak gorączka o nieustalonej przyczynie, spadek masy ciała czy nocne poty. Chłoniak a przeziębienie i grypa Chłoniak najczęściej jest mylony z przeciągającym się przeziębieniem lub grypą. Nic dziwnego, w tych przypadkach pojawiają się objawy, takie jak: stan podgorączkowy lub gorączka nocne, zlewające poty zmęczenie, ogólne osłabienie organizmu utrata wagi kaszel, a nawet duszności (gdy chłoniak zlokalizowany jest w klatce piersiowej) niedrożność nosa, wyciek śluzu z nosa (gdy chłoniak zlokalizowany jest w jamie nosowo-gardłowej) swędzenie skóry całego ciała Jeśli objawy te utrzymują się pomimo leczenia, konieczna jest szybka wizyta u lekarza. Jak odróżnić chłoniaka od przeziębienia lub grypy? Przy grypie wysoka temperatura utrzymuje się cały czas, natomiast przy omawianym nowotworze pojawia się i znika (nawet kilkakrotnie w ciągu dnia) bez uchwytnej przyczyny. Już ten objaw powinien wzbudzić naszą podejrzliwość. Poza tym dla chłoniaka charakterystyczny jest suchy i uporczywy kaszel. Taki również pojawia się w przebiegu grypy, ale tylko na początku choroby. W miarę jej rozwoju zmienia się w kaszel mokry. Uwagę powinny zwrócić także zmiany na skórze i grudki podskórne, które nie są charakterystyczne dla grypy czy przeziębienia, a właśnie dla chłoniaka. Ponadto na rozwój nowotworu układu chłonnego mogą wskazywać wodobrzusze i/lub obrzęk kończyn dolnych oraz siniaki lub krwawienia (jeśli jest on zlokalizowany jest w szpiku kostnym, który produkuje komórki krwi). Zarówno w przebiegu chłoniaka, jak i grypy czy innych chorób infekcyjnych dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych. Jednak w przebiegu infekcji węzły chłonne są bolesne, najczęściej miękkie, sprężyste i można je przesuwać względem skóry. Dodatkowo skóra nad nimi jest zaczerwieniona i ciepła. Takie węzły chłonne zwykle są dowodem walki organizmu z infekcją. Jeśli jednak węzły chłonne są niebolesne (choć u niektórych pacjentów ból pojawia się po wypiciu alkoholu), powiększone do co najmniej 2 cm, a także twarde, zbite, często zgrupowane w pakietach, skóra nad nimi nie jest zmieniona (nie jest zaczerwieniona lub ciepła), a dodatkowo utrzymują się dłużej niż 2-3 tygodnie, są powody do niepokoju. Wówczas należy zgłosić się do lekarza. Chłoniak a mononukleoza Objawy mononukleozy są bardzo podobne do symptomów chłoniaka. W przebiegu obu chorób pojawiają się: obrzęknięte, twarde węzły chłonne (w pachwinach, pod pachami, na szyi czy pod żuchwą), które powiększają się najczęściej pakietami. Jednak te w przebiegu mononukleozy są wrażliwe na dotyk gorączka - w przypadku "choroby pocałunków" trwa ona nieprzerwanie przez nawet 2 tygodnie. W przebiegu chłoniaka gorączka pojawia się i znika (nawet kilkakrotnie w ciągu dnia) ból brzucha - w przypadku chłoniaka bóle brzucha pojawiają się, gdy chłoniak zlokalizowany jest w żołądku lub jelicie. W przypadku mononukleozy jest on spowodowany powiększeniem śledziony, a więc najczęściej jest zlokalizowany w górnej części jamy brzusznej po lewej stronie (ten objaw występuje u 50 proc. chorych) Ponadto w przebiegu chłoniaka nie pojawiają się inne objawy mononukleozy, takie jak pokryte szarym nalotem migdałki (będące przyczyną nieprzyjemnego, mdłego zapachu z ust) oraz charakterystyczna opuchlizna na powiekach, nasadzie nosa albo łukach brwiowych. Warto wiedzieć, że wirus EBV, który jest przyczyną mononukleozy i który po przebyciu pierwotnego zakażenia pozostaje w organizmie do końca życia, może być odpowiedzialny za rozwój chłoniaka Burkitta. Ryzyko to wzrasta u osób z osłabionym układem odpornościowym, np. u nosicieli wirusa HIV. Chłoniak a atopowe zapalenie skóry Zespół Sézary'ego i erytrodermiczna postać ziarniniaka grzybiastego, czyli odmiany chłoniaka skórnego T-komórkowego, mogą być pomylone z ciężkimi przypadkami atopowego zapalenia skóry. Zarówno w przebiegu chłoniaka skórnego, jak i ciężkiej postaci AZS może dojść do erytrodermii, czyli uogólnionego zajęcia skóry przez chorobę, które przejawia się zaczerwienieniem i złuszczaniem na ponad 90 proc. powierzchni skóry. Ponadto w obu przypadkach pojawia się świąd skóry i może dojść do wypadania włosów. Wyczuwalne są również powiększone węzły chłonne. Jak zatem odróżnić AZS od chłoniaka skóry? Przede wszystkim AZS jest chorobą rozpoznawaną zwykle u dzieci (najczęściej pojawia się u noworodków lub między 6. a 7. rokiem życia). Z kolei chłoniak skóry zwykle pojawia się u osób starszych, często pod ciężką postacią. W związku z tym pacjent z atopowym zapaleniem skóry o późnym początku lub/i ciężkim przebiegu wymaga szczególnej uwagi z przeprowadzeniem diagnostyki wykluczającej/ potwierdzającej rozwój chłoniaka pierwotnie wywodzącego się ze skóry. Poza tym atopowemu zapaleniu skóry często towarzyszy nadwrażliwość lub nietolerancja pokarmowa albo alergia (prawie 50 proc. dzieci cierpiących na AZS choruje równocześnie na astmę oskrzelową lub katar sienny), czego nie obserwuje się w przebiegu chłoniaka. Poza tym u chorych na atopię można odnotować współistnienie zakażeń bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych, co nie jest charakterystyczne dla nowotworu układu chłonnego. Ponadto chłoniaki skóry można pomylić z takimi chorobami skóry, jak: łuszczyca wyprysk kontaktowy alergiczny rybią łuską inne, które objawiają się erytrodermią Chłoniaki - objawy bardziej specyficzne Inne z kolei możliwe objawy chłoniaka są już zdecydowanie bardziej specyficzne i związane są one z obecnością mas nowotworowych. Wśród nich wymieniane są: powiększenie węzłów chłonnych (zazwyczaj mają one wielkość przekraczającą 2 cm, powiększone przez chłoniaka węzły typowo nie bolą, a skóra nad nimi jest niezmieniona; w przebiegu choroby węzły mogą się zrastać w pakiety) dolegliwości związane z nacieczeniem przez chłoniaka różnych narządów (np. bóle brzucha związane z powiększeniem śledziony czy żółtaczka wynikająca z zajęcia wątroby) objawy wynikające z nacieczenia szpiku (np. niedokrwistość). O tym, jakie będą objawy chłoniaka, decyduje kilka czynników - to, w jakim miejscu w organizmie zlokalizowane będą masy guza. Przykładowo u chorych, u których nowotwór umiejscowi się w obrębie klatki piersiowej, występować może duszność, kaszel czy niespecyficzne uczucie ściskania w klatce piersiowej. W przypadku jednego z typów chłoniaka dość interesującym objawem jest ból węzłów chłonnych, który może się pojawiać po… wypiciu alkoholu. Rośnie liczba chorych na chłoniaka. Nowe terapie są jednak wciąż poza zasięgiem polskich pacjentów Chłoniaki - diagnostyka W rozpoznawaniu chłoniaków znaczenie mają zarówno badania laboratoryjne, jak i obrazowe oraz histopatologiczne. Wykonywane są morfologia krwi obwodowej (w której wykryta może zostać niedokrwistość, ale i leukocytoza), a także oznaczenia aktywności dehydrogenazy mleczanowej czy badania mające na celu określenie czynności wątroby i nerek. Niezwykle ważne są badania obrazowe – zazwyczaj początkowo wykonywane są takie badania, jak tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny czy PET-TK, które umożliwiają stwierdzenie tego, czy doszło do rozsiania choroby. Poza już wymienionymi, w diagnostyce chłoniaków niezwykle duże znaczenie mają badania histologiczne i immunohistochemiczne. Mogą być one wykonywane po pobraniu zajętego węzła chłonnego - zalecane jest, aby do badań trafiał nie fragment, a cały węzeł chłonny. Czasami zlecane jest również wykonanie badań szpiku - np. biopsji aspiracyjnej szpiku. U pacjenta z podejrzeniem chłoniaka wykonywane są jednak nie tylko badania, których celem jest potwierdzenie lub wykluczenie diagnozy. Chorym zlecane są również inne analizy - np. echokardiografia czy badania wydolności płuc - których wyniki mają wpływ na planowanie przebiegu leczenia. Chłoniaki - stopień zaawansowania choroby Wszystkie wymienione wcześniej badania są ważne nie tylko dlatego, że pozwalają one na postawienie ostatecznej diagnozy - ich przeprowadzenie umożliwia również określenie, jak bardzo zaawansowana jest choroba pacjenta. Do tego celu stosowana jest tzw. skala Ann Arbor (obecnie zmodyfikowana), która wyróżnia cztery stopnie chłoniaka: stopień I: zajęcie jednego węzła lub jednej grupy przylegających do siebie węzłów lub obecność jednej zmiany pozawęzłowej bez zajęcia węzłów stopień II: zajęcie więcej niż dwóch grup węzłów chłonnych po tej samej stronie przepony lub zmiany w węzłach z zajęciem bliskiego węzłom narządu stopień III: zajęcie węzłów chłonnych po obu stronach przepony lub zajęcie węzłów chłonnych powyżej przepony z jednoczesnym zajęciem śledziony stopień IV: zajęcie narządu pozalimfatycznego z jednoczesnym zajęciem węzłów. Rozszerzenie tej klasyfikacji dotyczy chłoniaka Hodgkina. Tam obok stopnia stosowane są również dwie litery: A i B. Litera A oznacza w tym przypadku, że u chorego nie występują objawy ogólne. Literę B dodaje się do stopnia chłoniaka Hodgkina wtedy, kiedy pacjent zmaga się z którąś z takich dolegliwości, jak gorączka powyżej 38 stopni C bez ustalonej przyczyny, spadek masy ciała przekraczający 10% (który zaszedł w ciągu 6 miesięcy) lub nocne poty. Chłoniaki - leczenie W leczeniu chłoniaków zasadniczo wykorzystywane są dwie metody: chemioterapia oraz radioterapia. Nie wszyscy jednak pacjenci, u których zostanie rozpoznana choroba, od razu otrzymują leczenie. To, czy terapia zostanie rozpoczęta, zależne jest od typu rozpoznanego chłoniaka. Schorzenia z tej grupy można podzielić na trzy grupy: chłoniaki powolne (np. przewlekła białaczka limfatyczna) chłoniaki agresywne (np. chłoniak z komórek płaszcza) chłoniaki bardzo agresywne (np. chłoniak Burkitta). W przypadku pierwszych z wymienionych rozpoznanie nierzadko stawiane jest przypadkowo - pacjenci zwykle są w zaawansowanym wieku i mogą u nich nie występować jakiekolwiek objawy ogólne. Tutaj nierzadko stosowana jest zasada "watch and wait" - polega ona na tym, że pacjent znajduje się pod stałą obserwacją lekarzy, a leczenie wdrażane jest u niego dopiero wtedy, kiedy dojdzie do progresji choroby. W żadnym wypadku takie postępowanie nie jest zaniedbywaniem pacjenta - chłoniaki powolne ciężko całkowicie wyleczyć, dodatkowo leczenie chemioterapią może czasami przynosić więcej negatywnych skutków niż korzyści, dlatego też rozpoczyna się je dopiero wtedy, kiedy rzeczywiście zajdzie taka potrzeba. Zdecydowanie inaczej przebiega zaś leczenie chłoniaków agresywnych i bardzo agresywnych. W ich przypadku terapia rozpoczynana jest jak najszybciej. Tutaj pojawia się jednak dość interesująca zależność: otóż choroby te mogą mieć bardzo szybki przebieg (do znacznego powiększenia węzłów chłonnych dochodzić może w ciągu zaledwie kilku dni), jednakże nierzadko nowotwory te są bardzo wrażliwe na chemioterapię. Chłoniaki - rokowania O tym, jakie będą rokowania pacjenta z chłoniakiem, decyduje typ choroby. Pacjenci z chłoniakami nieziarniczymi o powolnym przebiegu rzadko mają szanse na całkowite wyleczenie - co prawda jest możliwe osiągnięcie u nich stadium remisji, aczkolwiek choroba może nawracać. Warto tutaj jednak podkreślić, że czas przeżycia w przypadku tych chłoniaków, nawet bez leczenia, może sięgać nawet kilkanaście lat od rozpoznania choroby. W przypadku chłoniaków nieziarniczych agresywnych możliwe jest uzyskanie całkowitego wyleczenia u nawet połowy spośród wszystkich chorych. Jeżeli zaś chodzi o chłoniaka Hodgkina, to tutaj odnotowywane są najlepsze efekty terapii: trwałe wyleczenie możliwe jest nawet u 9 na 10 pacjentów, u których zostanie rozpoznana ta choroba. Absolwent kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Wielbiciel polskiego morza (najchętniej przechadzający się jego brzegiem ze słuchawkami w uszach), kotów oraz książek. W pracy z pacjentami skupiający się na tym, aby przede wszystkim zawsze ich wysłuchać i poświęcić im tyle czasu, ile potrzebują. Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie. Jaka to choroba? Pytanie 1 z 12 Co dolega temu dziecku? Atypowe zapalenie skóry Atopowe zapalenie skóry Atypiczne zapalenie skóry

węzły chłonne na brzuchu zdjęcia